Práxis 4 saxes

Το Práxis 4 saxes είναι ένας κύκλος σύντομων έργων για κουαρτέτο σαξόφωνων. Προέκυψε ως ανάθεση από το ίδρυμα Radio France και γράφτηκε για το κουαρτέτο σαξοφώνων Habanera. Η πρόθεσή μου ήταν να διατηρήσω την αυτονομία κάθε κομματιού προκειμένου να εξερευνήσω μουσικά υλικά και συγκεκριμένες τεχνικές οργάνων για το κάθε τμήμα. Ο διάλογος (με ένα δέντρο) προέρχεται από τη «Νερατζούλα», ένα γνωστό τραγούδι της παραδοσιακής ελληνικής μουσικής. Πρόκειται για ένα σύντομο τραγούδι σε μορφή διαλόγου για έναν περιπατητή που ανακοινώνει τον ερχομό του χειμώνα σε ένα δέντρο. Ο τίτλος αντικατοπτρίζει τη μορφή του τραγουδιού καθώς και τη δική μου σχέση με μια ηχητική παράδοση που αφυπνίζει τη μνήμη και δεν έχει χαρακτήρα τοπικού ιδιώματος. Η μελωδία, που χρησιμοποιείται σε εξαιρετικά διευρυμένη μορφή, αποτελεί το αρμονικό και μελωδικό υλικό του έργου. Επέλεξα μια ευελιξία στη γραφή για τα τέσσερα σαξόφωνα, χρησιμοποιώντας απομονωμένα τονικά ύψη ή μελωδικά κύτταρα σε μελισματικές κινήσεις που μιμούνται μερικές φορές το ύφος του ηπειρώτικου κλαρίνου. Το Breath 'n Beat είναι κατά βάση ένα ρυθμικό κομμάτι που βασίζεται σε έναν σταθερό παλμό παρόμοιο με αυτόν της ροκ, της μπλουζ ή της μουσικής του κόσμου. Το ηχητικό υλικό αποτελείται κυρίως από κοφτούς ήχους, ήχους κρουστών και ήχους σαξοφώνου σε συνδυασμό με ήχους φωνής που προβάλλονται μέσα στο όργανο. Αυτό το έργο με βοήθησε να ξεπεράσω κάποιες διαχωριστικές γραμμές για ό,τι θεωρείται σύγχρονη μουσική γραφή, εφαρμόζοντας σταθερό ρυθμό για ολόκληρο σχεδόν το έργο μαζί με την επιτηδευμένη απλότητα των ρυθμικών μοτίβων και της μετρικής υποδιαίρεσης. Το Lib είναι ένα κομμάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η βάση ενός αυτοσχεδιασμού ανεξάρτητα από την οργάνωσή του. Βασίζεται σε μια επεξεργασία του χρόνου που κυμαίνεται από τις χροιές των οργάνων μέχρι το «ακουστικό υβρίδιο» (“acoustic hybrid”), δηλαδή η φωνή που τραγουδά μέσα στο όργανο και η παραμόρφωσή της φωνής από αυτό. Η υφή glissando εξελίσσεται σε πυκνά tremolo και στη συνέχεια σε θόρυβο, προσθέτοντας τις φωνές που θα καταλήξουν στο τέλος πάλι σε glissando στις ψηλές περιοχές. Ενώ η επιμέλεια των ηχοχρωμάτων είναι το ένα στοιχείο που πρέπει να προσέξουν οι ερμηνευτές, το (ηχητικό) περιβάλλον, η έκταση (των φωνών) και οι διάρκειες μπορεί να διαφέρουν σε κάθε παράσταση. Το έργο 100 Phonemes χαρακτηρίζεται από την κατάργηση του τονικού ύψους και την αποκλειστική παραγωγή φωνημάτων θορύβου που ενισχύονται από το σαξόφωνο. Τα φωνήματα είναι οργανωμένα σε τρεις διαφορετικές εκτάσεις: ψηλή - μεσαία - χαμηλή. Η χρονική μεταβλητότητά τους προσδιορίζεται από τις αναπνοές σε σχέση με το δίπολο "crescendo - εισπνοή", "decrescendo - εκπνοή". Το κείμενο (που χρησιμοποιείται) αρθρώνεται ψιθυριστά με εναλλαγές ταχύτητας και παράλληλα με την παραγωγή των φωνημάτων δημιουργείται ένα ιδιαίτερο ακουστικό αποτέλεσμα. Το κείμενο μπορεί να επιλεγεί ελεύθερα από τους ερμηνευτές, το νόημά του δεν έχει καμία σημασία. Το Singing Tubes έχει να κάνει με τη φωνή που μεταμορφώνεται από το σαξόφωνο, μια έρευνα που συνόδευε τη δουλειά μου εδώ και αρκετό καιρό. Η διερεύνηση των ορίων μεταξύ φωνής και οργάνου από έναν εκτελεστή με ώθησε να ανακαλύψω μια τεχνική που ονομάζω “artificial vocal bisbigliando” (τεχνητό φωνητικό bisbigliando) ή “hybrid vocal bisbigliando” (υβριδικό φωνητικό bisbigliando), που χρησιμοποιείται για πρώτη φορά εδώ: φωνή που τραγουδάει μέσα στο σαξόφωνο με την επενέργεια ειδικών δακτυλισμών προκαλώντας μικροτονικές παραλλαγές. Αυτή η τεχνική σε πλήρη εξέλιξη, προσφέρει ιδιαίτερα καινοτόμα και πλούσια ηχοχρώματα, και στοχεύει σε μια προσεκτική εξερεύνηση της σχέσης «έκταση - δακτυλοθεσία - φώνημα - θέση της φωνής», μέσω της σύνθεσης και του πειραματισμού.