Νευράκης Νικηφόρος

Ο Νικηφόρος Νευράκης γεννήθηκε στην Καλλιθέα το 1940 όπου και εξακολουθεί να ζει. Σπούδασε θεωρία της μουσικής, σολφέζ, και υποχρεωτική αρμονία με τον αρχιμουσικό και διευθυντή της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών Θ. Βαβαγιάννη, μορφολογία και ιστορία της μουσικής με τους κορυφαίους μουσουργούς και καθηγητές του Ωδείου Αθηνών Κ. Κυδωνιάτη και Γ. Σκλάβο αντιστοίχως, ενώ αποφοίτησε με άριστα παμψηφεί από τις τάξεις των καθηγητών Μ. Βούρτση, Λ. Ζώρα, και Β. Σωζόπουλου στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών: αρμονία, αντίστιξη, φυγή, ενορχήστρωση, ενοργάνωση και διεύθυνση μπάντας, τρομπόνι. Στη σύνθεση αποφοίτησε από το Αθηναϊκό Ωδείο. Παράλληλα διδάχθηκε πιάνο από τον Μ. Λάσκαρη.

Το έτος 1972 διορίστηκε καθηγητής ειδικού αρμονίας και χάλκινων πνευστών στο Απολλώνιο Ωδείο, και από τότε μέχρι σήμερα συμμετέχει κάθε χρόνο σαν μέλος ή πρόεδρος επιτροπών του Υπουργείου Πολιτισμού σε κατατακτήριες και απολυτήριες εξετάσεις των αναγνωρισμένων από το κράτος ωδείων και μουσικών σχολών. Το έτος 1974 διορίστηκε καθηγητής στο Εθνικό Ωδείο της Αθήνας στα ανώτερα θεωρητικά της μουσικής καθώς και στα χάλκινα πνευστά. Πολλοί εκ των μαθητών του διαπρέπουν ως συνθέτες και είναι μέλη του Συνδέσμου Ελλήνων Μουσουργών και της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, καθώς και ως αρχιμουσικοί σε στρατιωτικές και δημοτικές μπάντες, ή ως καθηγητές και διευθυντές ωδείων και καθηγητές δημοσίων σχολείων.

Ως τρομπονίστας εργάστηκε από το 1958 σε γνωστές ελαφρές ορχήστρες της Αθήνας και στις μπάντες των Δήμων Πειραιά (1958-63) και Αθηναίων (1963), ως Κορυφαίος μουσικός. Έχει συμμετάσχει σε συναυλίες υπό τη διεύθυνση των συνθετών: Γκύντερ Μπέκερ στα εγκαίνια της Γερμανικής Σχολής το 1962, του Μάνου Χατζιδάκι στην πρώτη εκτέλεση του έργου Ικέτιδες του Ιάννη Ξενάκη για δύο τρομπέτες, δύο τρομπόνια, και ορχήστρα (Θέατρο Ηρώδου του Αττικού, 1964), και σε συναυλία της Πειραματικής Ορχήστρας Αθηνών στο αρχαίο Θέατρο της Ρόδου, του Μίκη Θεοδωράκη στο Κοντσέρτο του για πιάνο και ορχήστρα (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά – πριν το 1967, έτος διάλυσης της Ορχήστρας από τη στρατιωτική δικτατορία).

Ως μαέστρος της Μπάντας του Δήμου Αθηναίων συμπεριέλαβε τραγούδια του Σταύρου Ξαρχάκου σε πολλές συναυλίες του, όπως για παράδειγμα στο κινηματοθέατρο Παλλάς και συνεργάστηκε μαζί του με την ιδιότητα του μαέστρου όταν ο Σταύρος Ξαρχάκος ήταν Αντιδήμαρχος του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων.

Ως σολίστ τρομπονιού, ο Ν. Νευράκης πραγματοποίησε εμφανίσεις στην Αθήνα και πολλές ελληνικές πόλεις τα έτη 1964-68, στον ραδιοφωνικό σταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων του Ελληνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (1968), στο Θέατρο Ηρώδου του Αττικού (1964), και στη Λισαβώνα (1968). Το έτος 1966 ίδρυσε με μουσικούς του Δήμου Αθηναίων το πρώτο Ελληνικό Συγκρότημα Χάλκινων Πνευστών που αντιπροσώπευσε τη χώρα μας στο Εικοστό Δεύτερο Διεθνές Συνέδριο Νέων Μουσικών (Λισαβώνα 1968). Από το έτος 1970 του ανατέθηκαν καθήκοντα Αρχιμουσικού στη Μπάντα του Δήμου Αθηναίων αλλά και διευθυντού, το 1987.

Υπήρξε πρώτος διευθυντής των Δημοτικών ωδείων: Χαλκίδας (1984-94) και Ηρακλείου (1993-97). Το έτος 1993 του απονεμήθηκε το Πρώτο Βραβείο του Πανελληνίου Διαγωνισμού Σύνθεσης Εθνικού Εμβατηρίου από το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας για το έργο του 25η Μαρτίου 1821, το οποίο το καλοκαίρι του 1995 παρουσίασε σε συναυλία της η περίφημη Μπάντα της Πολεμικής Αεροπορίας των Η.Π.Α. (Ζάππειο Μέγαρο). Με το έργο αυτό πραγματοποιήθηκε η μεγαλειώδης παρέλαση της 6ης Απριλίου 1996 στην Αθήνα για την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Παναθηναϊκό Στάδιο, με τη συμμετοχή μιας γιγαντιαίας μπάντας αποτελούμενης από όλα τα μέλη των Φιλαρμονικών Ορχηστρών Πνευστών των Δήμων Αθηναίων, Καλαμάτας, Ηρακλείου, Ζακύνθου και της Φιλαρμονικής Εταιρίας Λευκάδας, υπό τη διεύθυνση του συνθέτη.

Το έτος 1995 και στα πλαίσια του φεστιβάλ «Η Βρετανία στην Ελλάδα», η διάσημη Μπάντα της Ελαφράς Μεραρχίας του Ηνωμένου Βασιλείου συμπεριέλαβε στο πρόγραμμα τεσσάρων εμφανίσεών της (Πειραιάς, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, και Κιλκίς) το εθνικό του εμβατήριο Μακεδονία. Η πρώτη παγκόσμια εκτέλεση του έργου με τους βρετανούς καλλιτέχνες πραγματοποιήθηκε «τιμής ένεκεν» υπό τη διεύθυνση του συνθέτη. Το ίδιο έτος εγγράφεται στο μητρώο τακτικών μελών του Συνδέσμου Ελλήνων Μουσουργών.

Το έτος 1996 επιμελήθηκε μέρος ηχογραφήσεων της γαλλικής κινηματογραφικής παραγωγής Τα Δάφνινα Στεφάνια, σε σκηνές της οποίας εμφανίζεται ως μαέστρος μπάντας. Το έτος 1988 συνεργάστηκε με τον διάσημο σοβιετικό θίασο «Ταγκάνγκα» της Μόσχας σε παραστάσεις στο Εθνικό Θέατρο της Αθήνας ως μαέστρος της μπαντίνας του.

Έργα του έχουν εκτελεστεί από πολλούς επώνυμους έλληνες και ξένους καλλιτέχνες, από μπάντες και χορωδίες στην Ελλάδα και έχουν εκδοθεί από το Δημοτικό Ωδείο Χαλκίδας και τον Όμιλο Φιλόμουσων «Θαλήτας – Μεσομήδης». Ένα έργο του συμπεριλήφθηκε σε λεύκωμα των Κρητικών του Καναδά. Επίσης, πέντε χορωδιακά έργα του καταχωρήθηκαν στους τόμους 3, 4, και 5 της ετήσιας έκδοσης του Δήμου Χανίων «Εν Χανίοις» των ετών 2009, 2010 και 2011. Απόσπασμα άλλου έργου του παρατίθεται στο βιβλίο Οργανογνωσία του Τ. Τάτση (εκδόσεις Παπαγρηγορίου – Νάκας). Μουσική του κυκλοφορεί σε ψηφιακούς δίσκους της Αθηναϊκής Αφύπνισης, της Alpha Records (Σταυραετοί), και πρόσφατα σε ψηφιακό δίσκο του Συνδέσμου Ελλήνων Μουσουργών όπου, μεταξύ άλλων έργων του, συμπεριλαμβάνονται και επτά χορωδιακές επεξεργασίες κρητικών τραγουδιών, καθώς επίσης και ένα εμβατήριο για τη Μάχη της Κρήτης σε στίχους Γιώργου Γιακουμινάκη. Το προαναφερθέν εμβατήριο έχει ενοργανωθεί και για μπάντα. Η Προσευχή του Αεροπόρου της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας και το εμβατήριο Είμαι Αετός είναι έργα του N. Νευράκη.

Συνθέσεις του Ν. Νευράκη έχουν εκτελεστεί από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα Πνευστών του Δήμου Χαλανδρίου, τη χορωδία Athens Choir, επώνυμους σολίστ σε συναυλία που οργάνωσε ο Πανελλήνιος Σύλλογος Αρχιμουσικών Φιλαρμονικής Ορχήστρας Πνευστών προς τιμήν του στην αίθουσα του Συλλόγου Ποντίων «Αργοναύτες Κομνηνοί» της Καλλιθέας. Επίσης, έργα του έχουν παρουσιαστεί στην Αθήνα από το Σύνδεσμο Ελλήνων Μουσουργών, το Δήμο Αθηναίων, το Δήμο Κορίνθου, τη χορωδία AMBITUS, ιδιωτικά ωδεία, και το Σύλλογο Αιγυπτιωτών Ελλήνων, καθώς και σε πόλεις της Ελλάδας και του εξωτερικού, όπως το Βερντέν, η Λισαβώνα, το Τόκυο (σε συνεργασία του Συνδέσμου Ελλήνων Μουσουργών με τον αδελφό Ιαπωνικό σύλλογο), και αλλού. Βιογραφικό του σημείωμα περιλαμβάνεται στο Λεξικό της Ελληνικής Μουσικής του Γ. Καλογερόπουλου (εκδόσεις Γιαλελή), στο Who is Who στην Ελλάδα (έκτη έκδοση του R. Hubner, 2011), στο ellinismos.gr, και στο βιβλίο Οι Μουσικοί του Αποκορώνου των Ι. Λεντάρη και Γ. Γιακουμινάκη της Ομοσπονδίας Σωματείων Αποκορώνου.

Ο Ν. Νευράκης έχει τιμηθεί για την προσφορά του από πολλούς σημαντικούς φορείς, όπως: Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας, Γενικό Επιτελείο Στρατού, Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας, Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, Δήμος Αθηναίων, Δήμος Χαλκίδας, Ένωση Χορωδιών Ελλάδας, «Reporter» της Καλλιθέας, Χ.Ο.Ν., Πανελλήνιος Σύλλογος Αρχιμουσικών Φιλαρμονικής Ορχήστρας, ΄Ιδρυμα Ραούλ Φολλερό, U.S.A.F.E., καθώς και από τη Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου. Στα δελτία τύπου των ετήσιων πεπραγμένων του Εθνικού Ωδείου ο Ν. Νευράκης κάθε χρόνο συμπεριλαμβάνεται στον πίνακα των διακεκριμένων αποφοίτων του, με την ιδιότητα του αρχιμουσικού.

Σήμερα ο Ν. Νευράκης είναι επίτιμο μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Αρχιμουσικών Φιλαρμονικής Ορχήστρας, μέλος του Παγκοσμίου Συλλόγου Συμφωνικών Μπαντών και Συνόλων (W.A.S.B.E.), πρόεδρος του ιστορικού Συνδέσμου Ελλήνων Μουσουργών, και ασχολείται με την κρητική παραδοσιακή μουσική, μεταγράφοντας τραγούδια της για μικτή τετράφωνη χορωδία a capella.

(«Νικηφόρος Νευράκης», Σύνδεσμος Ελλήνων Μουσουργών, ημερ. πρόσβασης 25 Ιανουαρίου 2021, https://www.sem.org.gr/index.php/el/nikiforos-nevrakis)